گروه دفاعی امنیتی دفاع پرس- مقداد کامکار: کسب اطلاعات و درک شرایط ژئوپلتیکی و نحوه موضع‌گیری نیروهای دشمن در محورهای عملیاتی از دیرباز به‌عنوان مسئله‌ای تعیین‌کننده در منازعات منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مورد توجه کارشناسان مسائل نظامی استراتژیک بوده، که در گذشته این فرآیند طی عملیات‌های مستقیم از طریق عکس‌های هوایی و ماهواره‌ای و پروازهای که با عنوان شناسایی صورت می‌گرفت به مرحله اجرا می‌رسید.

از آنجا که این نوع اقدامات ضمن عدم شفافیت هزینه‌های گزافی را برای نیروهای عمل‌کننده بر جای می‌گذاشت و همچنین گاهاً با تلفات نیروی انسانی و سوخت اطلاعات همراه بود، در نتیجه برآیند این نقایص توجه کارشناسان نظامی را به ساخت و تولید پرنده‌های سبک‌تر با قابلیت‌های کنترل عملیاتی و شناسایی جلب کرد.

علاوه بر آنچه که گفته شد، هواپیماهای بدون سرنشین به دلیل عدم نیاز به تأسیسات و پایگاه‌های بزرگ و ثابت، سادگی تعمیر و نگهداری، به‌کارگیری آسان، نداشتن تلفات انسانی در صورت هدف قرار گرفتن، امکان استفاده از فناوری پیشرفته و قابلیت‌های عملیاتی منحصربه‌فردی که دارد امروزه به‌عنوان بخشی از قدرت هوایی کشورها نظر کارشناسان نظامی را به خود جلب کرده است.

**نگاهی گذرا به تاریخچه ساخت هواگرد در ایران

سابقه استفاده جمهوری اسلامی ازپرنده هدایت‌پذیر از دور (پهپاد) به دوران دفاع مقدس بازمی‌گردد؛ در آن زمان که کشور ما به لحاظ تسلیحاتی در شرایط تحریم به سر می‌برد و شناسایی شرایط منطقه محورهای عملیاتی و مسئله کسب اطلاعات از مواضع دشمن بعثی، طراحان عملیاتی ما را نسبت به ساخت و طراحی نوع ساده‌ای از هواپیمای بدون سرنشین که از پیچیدگی خاصی هم برخوردار نبود، ترغیب کرد.

به‌کارگیری پهپاد شناسایی با نام "مهاجر" ساخت رزمندگان اسلام سبب شد تا به رغم کاستی‌های آن دوران، عکس‌های مفیدی از عمق سه کیلومتری مواضع دشمن تهیه شود و این دستاورد به‌عنوان نقطه عطفی در استفاده از این نوع تکنولوژی در دوران دفاع مقدس مطرح شود تا فتح بابی جهت گسترش روند رو به رشد صنعت دفاعی کشور در این عرصه باشد.

پس از جنگ تحمیلی با توجه به تغییر در نوع منازعات، گسترش فزاینده وسعت مناطق عملیاتی و تغییر در نوع دفاع و نحوه موضع‌گیری نیروهای درگیر، در جنگ‌های نوین وضعیتی ایجاد شد که به‌واسطه آن باید در فواصل زمانی اندک نسبت به شناسایی و دریافت اطلاعات دقیق از طرف منازعه اقدام به رصد کرد، تا ضمن درک شرایط  صحنه نبرد تدابیر لازم جهت واکنش سریع و مؤثر اتخاذ شود.